Boynun Genel Özellikleri
Boyun, baş ile gövdenin birbirine bağlanmasında köprü görevi görür. Mandibula ile klavikula arasında bulunur, başı gövdeye bağlamakla birlikle hayati fonksiyona sahip çok sayıda yapı içerir. Boyun anatomisi karmaşık yapısıyla vücuttaki en karmaşık bölgelerdendir ve barındırdığı çokça doku ve organ ile insan fizyolojisinin gerektirdiği işlevi yürütmektedir. Bulundurduğu yapılar ile yemek, konuşmak, nefes almak, beyin ve omurganın desteklenmesi, metabolizma düzenlenmesi ve başın dolaşım giriş-çıkışında sorumluluk sahibidir.
Boynun Yapısı ve Fonksiyonları:
Boyun, çok basit bir şekilde baş ile vücudun geri kalanı arasında bir bağlantı olarak tanımlanabilir. Proksimal özofagus, trakea, tiroid bezi ve paratiroid bezlerine ev sahipliği yapar. Beyne ve başa kan akışı için kanallar sağlar, kafayı destekler ve ona göre hareket ettirir ve sinir sinyallerini beyinden vücudun geri kalanına iletir. Vücudun birçok farklı düzlemi ve bölmesi olan karmaşık bir parçasıdır.
Boyun, tiroid bezi, paratiroid bezler, trakea ve proksimal özofagus gibi yapılara sahiptir. İçerisinden başa ve beyne kan akışını sağlayan damarlar geçer. Başın hareketini sağlar ve beyinden genel sinirsel komutları da vücuda iletir. Yani boyun çok fonksiyonlu karmaşık bir yapıdır.
Boyun, 2 üçgenden oluşur: Bu üçgenlerde kendi içinde bölümlere ayrılır. Boyun ön üçgeni, trigonum musculare, trigonum submentale, trigonum submandibulare, trigonum caroticum olmak üzere dörde bölünür. Tiroid bezi, paratiroid bezler, larinks, trakea ve hyoid altı kaslar trigonum musculare’de bulunurken, gl. submandibulare ise trigonum submandibulare’de yer alır. Boyun arka üçgeni ise trigonum occipitale ve trigonum supraclaviculare olarak ikiye ayrılır.
Boyun kasları (Servikal kaslar):
M. sternocleidomastoideus:
- Sternum ve clavicula’dan başlar, temporal kemiğin proc. mastoideus’unda sonlanır.
- Çift taraflı çalıştığında başa fleksiyon yaptırır.
- Tek taraflı çalıştığında başı eğer ve rotasyon yaptırır.
- accessorius tarafından innerve edilir.
M. scalenus anterior ve M. scalenus medius:
- Birinci kosta’da sonlanırlar.
- Plexus brachialis ve A. Subclavia bu iki kasın arasından geçer ve basıya uğrarsa Torasik Outlet Sendromu (Torasik Çıkış Sendromu) oluşabilir.
M. scalenus posteior:
- İkinci kosta’da sonlanan tek kastır.
Hiyoid Üstü Kaslar:
M. digastricus
- Venter anterior n. mandibularis, venter posterior ise n. facialis tarafından inerve edilir.
M. stylohyoideus
- N. facialis tarafından uyarılan tek hiyoid kastır.
M. mylohyoideus
- Ağız boşluğunun tabanını yapan esas kastır.
- N. mandibularis tarafından inerve edilir.
M. geniohyoideus
- C1 spinal sinir tarafından inerve edilir.
Hiyoid Altı Kaslar:
M. sternohyoideus
M. sternothyroideus
M. thyrohyoideus
- Ansa cervicalis tarafından inerve edilmeyen tek hiyoid altı kastır.
M. omohyoideus
- Boyun arka üçgenini ikiye ayırır.
Tüm Boyun Kasları (Servikal kaslar) Fonksiyon ve İnervasyon Tablosu
SERVİKAL KASLAR | FONKSİYON | İNERVASYON |
Sternokleidomastoid | Baş ekstansiyonu ve rotasyonu, vertebral fleksiyon | C2,C3 |
Skalenius | Boyun fleksiyonu ve rotasyonu | Alt servikal |
Spinalis servisis | Boyun ekstansiyonu ve baş rotasyonu | Orta/alt servikal |
Spinalis kapitis | Baş ekstansiyonu ve rotasyonu | Orta/alt servikal |
Semispinalis servisis | Vertebral kolonun ekstansiyon ve rotasyonu | Orta/alt servikal |
Semispinalis kapitis | Baş rotasyonu ve geriye doğru çekilmesi | C1-C5 |
Splenius servisis | Vertebral kolonun ekstansiyonu | Orta/alt servikal |
Longus kolli servisis | Servikal vertebra fleksiyonu | C2-C7 |
Longus kapitis | Baş fleksiyonu | C1-C3 |
Rektus kapitis anterior | Baş fleksiyonu | C2,C3 |
Rektus kapitis lateralis | Boynu laterale eğme | C2,C3 |
Iliokostalis servisis | Servikal vertebra ekstansiyonu | Orta/alt servikal |
Longissimus servisis | Servikal vertebra ekstansiyonu | Orta/alt servikal |
Longissimus kapitis | Baş rotasyonu ve geriye çekme | Orta/alt servikal |
Rektus kapitis posterior majör | Baş ekstansiyonu ve rotasyonu | Suboksipital |
Rektus kapitis posterior minör | Baş ekstansiyonu | Suboksipital |
Oblikus kapitis inferior | Atlas rotasyonu | Suboksipital |
Oblikus kapitis süperior | Baş ekstansiyonu ve laterale eğme | Subokspital |
KAYNAK:
- Prof. Dr. Süleyman Murat Tağıl – Tustime İnfotus Anatomi
- Uzm. Fzt. Naime ULUĞ – KRONİK BOYUN AĞRILI HASTALARDA FARKLI EGZERSİZ TEDAVİLERİNİN BOYUN KASLARINA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI – Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Programı DOKTORA TEZİ – 2016
- Zachary K. Roesch 1, Prasanna Tadi – 2020 – Anatomy, Head and Neck, Neck